عرشه فولادی (Steel Decking) یکی از پیشرفتهترین و پرکاربردترین سیستمهای نوین در ساخت و ساز مدرن به شمار میرود. این فناوری که در چند دهه اخیر در بسیاری از پروژههای عمرانی بزرگ در سراسر دنیا استفاده شده، به دلیل مزایای فنی، اقتصادی و اجرایی بیشمار خود، در کشور ما نیز مورد استقبال مهندسان و پیمانکاران قرار گرفته است.اما چه چیزی باعث شده که این سیستم در بین تمام روشهای سنتی بتنریزی سقف و اجرای کفسازیها، به یک گزینه محبوب بدل شود؟ در این مقاله، با بررسی جامع ویژگیها، مزایا و کاربردهای عرشه فولادی در صنعت ساختمان، به دلایل رشد چشمگیر آن خواهیم پرداخت.
عرشه فولادی چیست؟
عرشه فولادی، یک ورق فولادی گالوانیزه فرمدار است که به عنوان قالب ماندگار برای بتن سقفهای مرکب استفاده میشود. این ورقها به وسیله دستگاههای رول فرمینگ تولید شده و دارای اشکال موجدار یا ذوزنقهای هستند که به آنها خاصیت باربری بیشتری میبخشد.
از ترکیب ورق فولادی و بتن، یک دال مرکب ایجاد میشود که هم مقاوم و سبک است و هم سرعت اجرای بالایی دارد. در این روش، ورق فولادی نقش قالب، میلگرد کششی و پایدارکننده موقت را همزمان ایفا میکند.
مزایای عرشه فولادی نسبت به روشهای سنتی
1. کاهش وزن سازه
با حذف قالببندی چوبی و کاهش ضخامت دال بتنی، وزن کلی سازه کاهش مییابد. این موضوع منجر به صرفهجویی در مصرف مصالح، کاهش ابعاد ستونها و فونداسیون و در نهایت کاهش هزینهها میشود.
2. سرعت اجرای بالا
ورقهای فولادی به صورت پیشساخته و با استفاده از جرثقیل یا آسانسورهای موقتی به طبقات منتقل شده و نصب میگردند. این فرآیند بسیار سریعتر از روشهای سنتی قالببندی و آرماتوربندی است.
3. کاهش نیاز به نیروی انسانی
با حذف برخی مراحل مانند قالببندی، آرماتوربندی و جمعآوری قالبها، نیاز به نیروی انسانی در محل پروژه به شدت کاهش مییابد. این مسئله در پروژههای بزرگ، صرفهجویی قابل توجهی به همراه دارد.
4. ایمنی بیشتر
در عرشه فولادی، بلافاصله پس از نصب ورقها، سطحی قابل عبور برای کارگران ایجاد میشود. همچنین اتصال ورقها با گلمیخها (Studs) باعث پیوستگی بیشتر دال بتنی و کاهش ریسک ترکخوردگی یا ریزش میشود.
5. عایق صدا و آتش
در بسیاری از پروژهها، از ترکیب عرشه فولادی با مصالح عایق حرارتی و صوتی مانند پشم سنگ استفاده میشود که سطح مقاومت سازه را در برابر آتشسوزی، دما و صدا به شدت افزایش میدهد.
کاربردهای عرشه فولادی در ساختمانسازی
1. سقف ساختمانهای بلندمرتبه
در ساختمانهای برجگونه و بلند، وزن سازه اهمیت زیادی دارد. استفاده از عرشه فولادی باعث کاهش بار مرده سازه شده و هزینه ساخت اسکلت فولادی یا بتنی را به طرز چشمگیری پایین میآورد.
2. سولهها و سالنهای صنعتی
در سازههای فلزی مانند سولهها که سرعت اجرا و مقاومت مورد نظر است، عرشه فولادی گزینهای ایدهآل محسوب میشود. سقف مرکب روی فریمهای فلزی اجرا شده و بارگذاریهای سنگین مانند جرثقیل سقفی را به راحتی تحمل میکند.
3. پارکینگهای طبقاتی
پارکینگهای طبقاتی نیازمند سقفهایی با دهانههای بلند و مقاومت بالا هستند. عرشه فولادی همراه با تیرهای فولادی، شرایط ایدهآلی برای این نوع پروژهها فراهم میآورد.
4. ساختمانهای اداری و تجاری
در این نوع ساختمانها، امکان اجرای سریع سقف و کاهش هزینهها اهمیت زیادی دارد. همچنین وجود داکتهای تاسیساتی بین فضاهای خالی زیر عرشه نیز بسیار کاربردی است.
5. سازههای مقاوم در برابر زلزله
ترکیب بتن و فولاد در دال مرکب، باعث توزیع یکنواخت نیروها شده و شکلپذیری مناسبی را در برابر بارهای جانبی ناشی از زلزله فراهم میکند.
اجزای اصلی سیستم سقف عرشه فولادی
-
ورق گالوانیزه فرمدار: عنصر اصلی سیستم است که به عنوان قالب دائمی و میلگرد کششی عمل میکند.
-
گلمیخ (Stud): رابطی است بین ورق فولادی و بتن که در عملکرد مرکب بین فولاد و بتن نقش کلیدی دارد.
-
آرماتور حرارتی و تقویتی: در برخی موارد به خصوص در دهانههای بزرگ، آرماتورهای اضافی مورد نیاز است.
-
بتن سقف: معمولاً بتن با مقاومت C25 تا C35 استفاده میشود که پس از گیرش کامل، همراه با ورق فولادی، یک دال مستحکم را تشکیل میدهد.
مقایسه با سقفهای سنتی (مانند تیرچهبلوک)
ویژگیها | عرشه فولادی | تیرچهبلوک |
---|---|---|
وزن | سبکتر | سنگینتر |
سرعت اجرا | بسیار بالا | متوسط |
نیاز به قالببندی | ندارد | دارد |
ایمنی حین اجرا | بالا | پایینتر |
امکان عبور تأسیسات | دارد | محدود |
مقاومت در برابر زلزله | بیشتر | کمتر |
هزینه تمامشده | اقتصادیتر در پروژههای بزرگ | معمولی |
دلایل محبوبیت عرشه فولادی در سالهای اخیر
-
تحول در صنعت ساخت و ساز: با پیشرفت روشهای مهندسی و استفاده از سازههای فلزی، نیاز به تکنولوژیهای سریعتر و سبکتر افزایش یافته است.
-
صرفهجویی در زمان و هزینه: پیمانکاران به دنبال روشهایی هستند که پروژهها را با کیفیت بالا و در مدت زمان کمتر تحویل دهند.
-
پشتیبانی فنی و طراحی مهندسی دقیق: شرکتهای تخصصی مانند اورهان صنعت با ارائه نقشههای دقیق اجرایی، مشاوره مهندسی و تولید سفارشی ورقها، کار پیمانکاران را سادهتر کردهاند.
-
آشنایی بیشتر مهندسان با تکنولوژیهای نوین: نسل جدید مهندسان و طراحان به خوبی با مزایای عرشه فولادی آشنا هستند و آن را در طراحیهای خود لحاظ میکنند.
جمعبندی: آیندهای روشن برای سقفهای مرکب فولادی
عرشه فولادی را میتوان تحولی در صنعت ساختوساز دانست؛ سیستمی که نهتنها مزایای فنی بسیاری دارد، بلکه به کاهش هزینهها، زمان اجرا و ریسک پروژه نیز کمک میکند. با گسترش استفاده از اسکلتهای فلزی، نیاز به روشهای پیشرفتهای مانند سقفهای مرکب هر روز بیشتر احساس میشود.
در این میان، شرکتهایی مانند اورهان صنعت با تولید ورقهای گالوانیزه با کیفیت، طراحی و مشاوره تخصصی، و همچنین اجرای دقیق و ایمن، نقش کلیدی در توسعه این صنعت ایفا میکنند. اگر شما نیز به دنبال راهحلی مطمئن، سریع و اقتصادی برای اجرای سقف پروژه خود هستید، همکاری با مجموعه اورهان صنعت میتواند بهترین گزینه پیشروی شما باشد.