آشنایی با استانداردهای روز در طراحی عرشه فولادی

عرشه فولادی یکی از روش‌های نوین و کارآمد در ساخت و سازهای مدرن است که به دلیل مزایای متعدد از جمله کاهش وزن سازه، سرعت اجرای بالا و افزایش ایمنی مورد توجه مهندسان و معماران قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی استانداردهای روز دنیا در اجرا و طراحی عرشه فولادی می‌پردازیم.

استانداردهای بین‌المللی در طراحی عرشه فولادی

استانداردهای آمریکایی (AISI و SDI)

در ایالات متحده، طراحی و اجرای عرشه فولادی تحت استانداردهای انجمن آهن و فولاد آمریکا (AISI) و مؤسسه عرشه فولادی (SDI) انجام می‌شود. این استانداردها به مشخصات فنی، روش‌های بارگذاری و مقاومت سازه‌ای پرداخته و رعایت آن‌ها برای دستیابی به کیفیت مطلوب ضروری است.

استانداردهای اروپایی (Eurocode 3)

در اروپا، طراحی عرشه فولادی تحت مجموعه استانداردهای یورکد (Eurocode) انجام می‌شود که Eurocode 3 (EN 1993) به‌طور خاص به سازه‌های فولادی می‌پردازد. این استاندارد ضوابط مربوط به بارگذاری، مقاومت مواد و روش‌های طراحی را مشخص می‌کند.

استانداردهای ملی ایران

در ایران، طراحی و اجرای عرشه فولادی بر اساس مبحث دهم مقررات ملی ساختمان و استانداردهای سازمان ملی استاندارد ایران انجام می‌شود. این ضوابط بر پایه استانداردهای بین‌المللی تنظیم شده‌اند و الزامات طراحی و اجرای سازه‌های فولادی را شامل می‌شوند.

اجزای تشکیل‌دهنده عرشه فولادی

ورق‌های فولادی گالوانیزه

ورق‌های فولادی در عرشه فولادی باید دارای مقاومت بالا و پوشش گالوانیزه برای جلوگیری از خوردگی باشند. استاندارد ASTM A653 یکی از مهم‌ترین استانداردهای مورد استفاده برای این ورق‌ها است.

گل‌میخ‌ها (Studs)

گل‌میخ‌ها وظیفه ایجاد اتصال بین ورق فولادی و بتن را بر عهده دارند. این عناصر باید مطابق با استاندارد AWS D1.1 و ANSI/AISC 360 طراحی و اجرا شوند.

بتن عرشه

بتن مورد استفاده در عرشه فولادی باید دارای مقاومت فشاری مناسب باشد که معمولاً مطابق با استانداردهای ASTM C33 و ASTM C150 انتخاب می‌شود.

روش‌های طراحی عرشه فولادی

طراحی به روش حدی (LRFD)

روش طراحی حدی (Load and Resistance Factor Design) یا LRFD یکی از روش‌های مرسوم در طراحی عرشه فولادی است که در آن مقاومت سازه‌ای با در نظر گرفتن ضرایب بارگذاری و کاهش مقاومت محاسبه می‌شود.

طراحی به روش تنش مجاز (ASD)

روش تنش مجاز (Allowable Stress Design) یا ASD نیز یکی دیگر از روش‌های طراحی است که در آن تنش‌های اعمالی باید کمتر از تنش مجاز تعیین‌شده در استانداردها باشد.

نکات اجرایی در نصب عرشه فولادی

آماده‌سازی سطح کار

قبل از نصب عرشه فولادی، باید سطح کار از هرگونه آلودگی و زنگ‌زدگی پاک شود و نصب گل‌میخ‌ها مطابق با نقشه‌های اجرایی انجام گیرد.

رعایت فاصله و نحوه چینش گل‌میخ‌ها

فاصله و نحوه چینش گل‌میخ‌ها باید مطابق با استانداردهای مربوطه باشد تا پیوستگی مناسب بین فولاد و بتن تأمین شود.

کنترل کیفی جوشکاری

جوشکاری گل‌میخ‌ها باید مطابق با استانداردهای AWS D1.1 و با استفاده از روش‌های تست غیرمخرب (NDT) مورد بررسی قرار گیرد.

مزایای استفاده از عرشه فولادی

کاهش وزن سازه

به دلیل استفاده از ورق‌های فولادی نازک، وزن کلی سازه کاهش یافته و در نتیجه بارهای وارده بر فونداسیون کم‌تر می‌شود.

سرعت بالای اجرا

عرشه فولادی نسبت به روش‌های سنتی بسیار سریع‌تر اجرا شده و باعث کاهش زمان پروژه می‌شود.

افزایش ایمنی

به دلیل یکپارچگی سازه‌ای بین فولاد و بتن، ایمنی سازه افزایش یافته و مقاومت آن در برابر نیروهای جانبی بیشتر می‌شود.

نتیجه‌گیری

عرشه فولادی یکی از روش‌های مدرن در ساخت و ساز است که با رعایت استانداردهای بین‌المللی و ملی می‌توان به حداکثر کیفیت و ایمنی در طراحی و اجرا دست یافت. توجه به جزئیات اجرایی، استفاده از مصالح استاندارد و رعایت روش‌های طراحی معتبر از جمله نکاتی هستند که در تضمین عملکرد بهینه این سیستم تأثیرگذار خواهند بود.